Jeroen Koning wordt NVvP-bestuurder

Dr. Jeroen Koning treedt half april toe tot het verenigingsbestuur. Voor de NVvP was hij eerder actief in diverse commissies en als voorzitter van de werkgroep die het nieuwe opleidingsplan implementeerde. Jeroen Koning volgt Alan Ralston op die vanaf het Voorjaarscongres 2024 vertrekt.  

Jeroen Koning: “Ik zet mijn eigenschappen en kwaliteiten graag in voor een sterkere positie van mijn patiënten, maar zeer zeker ook voor die van mijn collega-psychiaters en van de beroepsgroep als geheel. Het inspireert me, en raakt mij soms, als zij daardoor groeien en meer regie en autonomie ervaren.”

Lees hier een kennismakingsinterview met Jeroen.

Start commissie euthanasie

In het voorjaar van 2024 stelt het NVvP-bestuur een nieuwe strategische adviescommissie euthanasie aan, onder leiding van psychiater Radboud Marijnissen. De commissie richt zich op strategische vraagstukken rond euthanasie bij psychisch lijden, adviseert het bestuur, verbindt landelijke initiatieven en onderhoudt belangrijke contacten. Ze treedt op sparringpartner rond optredens in media en politiek en een aantal commissieleden neemt deel aan de werkgroep die de richtlijn over levensbeëindiging bij psychische aandoeningen herziet. De commissie bestaat uit NVvP-leden en vertegenwoordiging vanuit MIND.  

Radboud Marijnissen vertelt in het NOS Journaal van 19 oktober over de herziening van de richtlijn. Bekijk het fragment (vanaf minuut 13)

Welkom aan twee nieuwe platforms

Het platform WEN (Werkgroep ECT Nederland) is een netwerk van psychiaters die ECT–behandelingen verder willen ontwikkelen en kennis delen via (half)jaarlijkse bijeenkomsten.  
Het platform zwangerschapspsychiatrie richt zich op kennisontwikkeling, -deling en samenwerking rondom mensen met psychiatrische stoornissen peripartum.

Start nieuwe werkwijze richtlijnenonderhoud

In 2024 starten we met modulair onderhoud van richtlijnen in clusters, zodat vernieuwing sneller en gerichter gebeurt. We maken een indeling voor alle psychiatrie richtlijnen in 8 clusters en zoeken naar psychiaters die plaats willen nemen in clusterstuurgroepen of -expertisegroepen. We starten met het modulair onderhoud van de richtlijnen in het cluster Psychiatrie & Diagnostiek.  
 
In de richtlijnendatabase is toegankelijke informatie (o.a. animaties) te vinden over de nieuwe werkwijze.  

NVvP-richtlijnontwikkeling en externe zorgstandaarden

We publiceren in 2024 in de Richtlijnendatabase o.a. de herziene versies van de richtlijnen Stoornissen in het gebruik van alcohol, Depressie, Angst en dwang en Psychiatrisch onderzoek en rapportage in strafzaken. Ook publiceren we een nieuwe richtlijn Psychosespectrum, een aanvulling op de bestaande richtlijnen voor Vroege psychose en Schizofrenie. De commentaarfases van de richtlijnen Autisme, PTSS en Suïcide zetten we uit onder psychiaters en we starten met een addendum bij de richtlijn Levensbeëindiging op verzoek.
Akwa GGZ levert op het gebied van somatische screening en leefstijl in 2024 nieuwe zorgstandaarden op.

Bekijk onze website voor meer informatie over richtlijnen en zorgstandaarden.

In de media: Alleen antidepressiva slikken voldoet niet meer bij een stevige depressie. Patiënten moeten volgens de nieuwe richtlijn ook in therapie. Worden de wachtlijsten dan nog langer? Dagblad Trouw vroeg het aan psychiaters en richtlijn- commissieleden Jan Spijker en Eric Ruhé.  

Versterking kwaliteitstransparantie ggz

De NVvP neemt deel aan het programma Versterken kwaliteitstransparantie ggz, onder regie van het Zorginstituut Nederland  en bekostigd door VWS, als onderdeel van het Integraal Zorgakkoord. In dit programma werken vertegenwoordigers van patiënten, aanbieders en verzekeraars samen aan verbeteringen in de toegankelijkheid en bruikbaarheid van kwaliteitsinformatie, onder meer via datagedreven dialogen in lerende netwerken. Voor psychiaters betekent dit in de toekomst meer aandacht voor het meten en delen van zorguitkomsten – niet alleen voor verantwoording, maar ook voor leren, verbeteren en transparantie richting de patiënt.

Ontwikkeling nieuwe versie Landelijk Kwaliteitsstatuut

In 2024 is de NVvP intensief betrokken bij de ontwikkeling van het Landelijk Kwaliteitsstatuut (LKS) versie 4.0. Deze versie treedt op 1 januari 2026 in werking, als opvolger van de huidige versie 3.0 die tot en met 2025 geldig blijft. Het LKS 4.0 scherpt de invulling van het regiebehandelaarschap aan, legt meer nadruk op samenwerking binnen teams en geeft zorgaanbieders meer ruimte om afspraken te maken die passen bij hun eigen praktijk. Belangrijke aandachtspunten zijn de afstemming van verantwoordelijkheden binnen het team en de praktische ondersteuning die daarbij nodig is.

Verbeteringen rondom de kwaliteitsvisitatie

Omdat de vereniging weet hoe schaars de tijd van psychiaters is en hoe hoog vaak de administratielast, hebben we in 2024 gewerkt aan het verbeteren van eigen visitatieprocessen en -services. Met de vernieuwde webapplicatie Exata kunnen psychiaters vanaf 2025 zelf een visitatie aanvragen, een datum plannen en vragenlijsten invullen, zónder tussenkomst van het verenigingsbureau. Ook is er met succes gewerkt aan het terugdringen van de wachttijd tot een visitatie en aan een plan voor verdere optimalisatie van het visitatieproces.  

Alles over de kwaliteitsvisitatie is te lezen op onze website. 
 
 Enkele cijfers: In 2024 visiteert de NVvP 844 psychiaters. In totaal organiseren we 123 reguliere visitaties en 7 bijzondere (individuele) visitaties. We verwelkomen circa 21 nieuwe visiteurs en verzorgen 3 opleidingsdagen. 

Communicatie rond (acute) medicijntekorten

Medicijntekorten vormen in 2024 een groeiend probleem voor de patiëntenzorg. De NVvP informeert leden via de website en nieuwsbrief over (acute) tekorten, zoals imipramine, en helpt in de zoektocht naar alternatieven. Ook peilen we de impact van het tekort aan olanzapine via een enquête, en organiseert de NVvP samen met apothekersorganisaties NVZA en KNMP een webinar waarin het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen (LCG) toelicht hoe de landelijke beschikbaarheid van dit essentiële middel wordt gecoördineerd. 

 In de media: “Het is riskant om zomaar te wisselen van medicatie. Of een geneesmiddel werkt bij iemand is heel persoonlijk, en dat uitzoeken kost tijd.” Psychiater Bert Luteijn in een NOS-online artikel over gebrek aan een schizofrenie medicijn.  

Medewerking aan Nederlandse lijst kritieke geneesmiddelen  

Samen met de Federatie Medisch Specialisten levert de NVvP input voor de Nederlandse lijst kritieke geneesmiddelen van het LCG, die in november aan de minister van VWS wordt aangeboden. De lijst biedt inzicht in geneesmiddelen die het meest kritiek lijken te zijn wanneer de beschikbaarheid ervan in het geding komt en ondersteunt het ministerie van VWS en zorginstellingen bij het prioriteren van beleid en maatregelen tegen medicijntekorten. 

Werkbezoek zorgverzekeraars aan esketamine-aanbieder

De NVvP organiseert een werkbezoek voor Zorgverzekeraars Nederland aan het Radboudumc Nijmegen, één van de 22 actieve centra die intranasale esketamine aanbiedt in de behandeling van patiënten met ernstige therapieresistente depressie. Behandelaars geven onder meer een toelichting op de infrastructuur die daarvoor nodig is en presenteren de eerste resultaten uit de kwaliteitsregistratie van het Esketamine Neusspray Consortium Nederland.  

Organisatie 52ste Voorjaarscongres

Van 10 t/m 12 april vindt het Voorjaarscongres plaats in MECC Maastricht, met als motto ‘Psychiatrie in perspectief’. Bezoekers krijgen een brede kijk op het vak, met ook internationaal toonaangevende sprekers zoals Andrea Cipriani, David Hill en Lisa Page. Duurzaamheid blijft een speerpunt: reizen per trein, plantaardige lunches en herbruikbare materialen worden gestimuleerd. Driekwart van de meer dan 2.300 deelnemers geven het congres over de hele linie een dikke voldoende! 

Ontwikkeling van kennisagenda’s

Kennisagenda’s in de psychiatrie helpen om (financiering van) onderzoek, scholing en beleid beter aan te laten sluiten op de praktijk. In 2024 treffen we voorbereidingen voor de herziening van de Kennisagenda Zorgevaluatie uit 2018. Na toekenning van subsidie en het aantrekken van een projectvoorzitter, begint psychiater Annemiek Dols eind 2024 met het opzetten van een werkgroep voor de herziening. Samen met kernhoogleraren verkennen we ook de mogelijkheden tot hun bijdrage hieraan en aan een eventuele sectorbrede landelijke kennisagenda. 
Voor de Kennisagenda Soma & psyche jeugd vindt in het voorjaar een prioriteringsbijeenkomst plaats om 54 kennisvragen terug te brengen naar 10. Daarnaast vragen we hoogleraren jeugdpsychiatrie en kindergeneeskunde welke lopende onderzoeken aansluiten op deze top-10. 

Samenwerking met ZonMw  

Om meer invloed te krijgen op (VWS-)besluiten en ggz-onderzoeksprogramma’s, starten we in 2024 gesprekken met ZonMw. Dit leidt tot een plek voor de CWA-voorzitter in de begeleidingscommissie van de bestuurlijke verkenning “Passende Zorg gelden voor ggz” en tot een succesvolle subsidieaanvraag van de NVvP– samen met andere partijen – voor onderzoek naar de potentie van ‘Federated Learning’ voor een landelijke infrastructuur voor zorgevaluatie.

Onderzoek naar duurzame inzetbaarheid aios psychiatrie

Hoe blijven aios mentaal, fysiek en professioneel gezond – nu én later? We onderzoeken dit samen met aios en opleiders via een vragenlijst en ontvangen 118 reacties. De uitkomsten van het onderzoek en vervolgstappen bespreken we in het Concilium in 2025. We nemen de resultaten ook mee in de evaluatie van het opleidingsplan in 2026.

Kostenonderzoek beschikbaarheidsbijdrage  

De beschikbaarheidsbijdrage compenseert opleidingsinstellingen voor de kosten die zij maken bij het opleiden van aios psychiatrie. Herziening van deze bijdrage door de NZa (Nederlandse zorgautoriteit) samen met de sector moet ervoor zorgen dat de bijdrage beter aansluit bij de inspanningen. In 2024 adviseert de NVvP de NZa over de inhoud en aanpak van de uitvraag en we ondersteunen de opleidingsinstellingen bij het aanleveren van kostengegevens. We bereiden de instellingen voor via o.a. een webinar, praktische toelichting en communicatie via onze website en weekupdate.

Succesvol afhouden van de Wet vereenvoudiging beroepenstructuur

De NVvP is verheugd dat het wetsvoorstel vereenvoudiging beroepenstructuur psychologische beroepen is afgewezen. Het voorstel bleek niet passend binnen de Wet BIG, bood onvoldoende duidelijkheid over psychologische beroepen en zou leiden tot hogere zorgkosten. Mede dankzij de inzet en inspanningen van de NVvP, waaronder kritische inbreng tijdens de internetconsultatie en gesprekken met VWS, is dit resultaat behaald. 

Voortgang IZA-tafel cruciale ggz

De NVvP levert een kritische bijdrage aan de IZA-werkgroep cruciale ggz en waakt ervoor dat het begrip niet te ruim wordt toegepast. Ook pleit zij voor voldoende capaciteit bij schaarste.  
De werkgroep bespreekt onder andere welke zorg als cruciaal moet worden beschouwd en hoe deze contractueel wordt geborgd. Bestuurlijke afspraken met VWS die we in het voorjaar met elkaar maken leiden tot de ‘Gespreksleidraad cruciale ggz’, die regionale overleggen ondersteunt. 

In de media: Niels Mulder, voorzitter NVvP, werkt mee aan een NRC-reportage over wat het betekent ‘als je behandeling plots stopt’.

Uitvoering Hervormingsagenda Jeugd 

In 2024 werken partijen aan de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd, met focus op regiovorming (van samenwerkende gemeentes), aanpassing van wet- en regelgeving en standaardisatie van door regio’s te contracteren producten. Gemeentelijke budgetdruk vertraagt de voortgang. De NVvP pleit voor regionale inkoop van gespecialiseerde jeugd-ggz, met een kleine landelijke uitzondering. Samen met andere de beroepsverenigingen in de jeugdzorg (SBJ) dient de NVvP een reactie in op de internetconsultatie m.b.t. het Besluit Verbetering Beschikbaarheid Jeugdhulp en de AMvB Zorgvormen. 

Doorontwikkeling zorgprestatiemodel

De NVvP zet zich met de andere veldpartijen in 2024 actief in voor de verbetering van het zorgprestatiemodel. Inhoudelijke focus ligt bij de doorontwikkeling van de zorgvraagtypering. Daarbij spelen grote zorgen over privacy, betrouwbaarheid en het vroegtijdige gebruik van het instrument door zorgverzekeraars. De veldpartijen uiten daarover stevige kritiek. Twee psychiaters stappen om deze zorgen uit de onderzoekswerkgroep.   
Extra complex wordt het door de plotselinge plannen van VWS om de DSM-licentie vanaf 2025 over te hevelen naar zorgaanbieders. Tegelijkertijd vervalt de juridische grondslag om de DSM op de factuur te zetten. Vanwege de forse impact wordt dit plan na gezamenlijke inzet van de partijen met een jaar uitgesteld.  
Er start in 2024 ggz-breed weer een landelijk kostprijsonderzoek door de NZa. Daaraan nemen o.a. circa 50 vrijgevestigde psychiaters deel. Uit dit onderzoek worden de tarieven voor 2026 afgeleid. 

Verzameling input voor nieuwe cao-onderhandeling

Voor de aankomende onderhandeling voor een nieuwe cao-ggz stelt de LAD/FBZ een klankbordgroep samen met brede NVvP-vertegenwoordiging. We verzamelen input via oproepen in nieuwsbrieven, via de Beroepsbelangen Commissie (BBC) en op basis van onderzoeken, zoals het recent afgeronde Loopbaanonderzoek Medisch Specialisten. In het najaar start de onderhandeling. De klankbordgroep brengt relevante punten in en geeft de onderhandelaars tussentijdse feedback. Belangrijke thema’s voor psychiaters zijn: meer autonomie, meer invloed, eerlijke vergoeding voor diensten en naleving van bestaande cao-afspraken.

Stimuleren regionale samenwerking rond 24×7 ggz-zorg  

De druk op 24×7 psychiatrische zorg neemt toe door groeiende vraag en personeelstekorten. Onderzoek van de NVvP en de Nederlandse ggz heeft eerder uitgewezen dat regionale samenwerking onmisbaar is om de zorg beschikbaar te houden. Daarom zet de NVvP in 2024, samen met ggz-instellingen, in op het opstarten van regionale overleggen waar GMAP-instellingen in gesprek gaan met psychiaters die in de wijdere regio woonachtig zijn, om de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de 24×7 diensten vorm te geven. Daar waar dit nog niet gebeurt of nog niet goed loopt, worden deze bijeenkomsten ondersteund en/of bijgewoond door het NVvP-bestuur en -bureau. We ondersteunen bij drie regiobijeenkomsten.  

  Eind 2024 werken we aan een informatief artikel over de 24x7 diensten voor in ons tijdschrift De Psychiater.

Herstart platform medische staven in voorbereiding

Het plan om het ‘slapende’ uitwisselingsplatform nieuw leven in te blazen heeft brede steun. Onder meer de FMS krijgt hierover vragen van psychiaters. De BBC ziet, naast dat medische staven waardevol kunnen zijn voor meer werkplezier van psychiaters, ook kansen waar het gaat om het ophalen van (cao) input en signalen uit het veld en het delen van ideeën of verbetersuggesties. In de verkennende gesprekken tussen NVvP, FMS en LAD is ook aandacht voor mogelijke knelpunten, zoals beperkte steun van bestuurders en risico op verminderde invloed. De nieuwe NVvP-Community kan het platform versterken door snelle online uitwisseling en verbinding mogelijk te maken.

Betere vergoeding voor indirecte tijd  

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven oordeelt in augustus 2024 dat de NZa de tarieven voor de ggz en forensische zorg moet aanpassen, omdat de indirecte tijd sterk is toegenomen en de huidige tarieven daar niet meer op aansluiten. We zijn verheugd met deze uitkomst. De NVvP voerde samen met de Nederlandse ggz en MeerGGZ bezwaar- en beroepsprocedures tegen de NZa. Deze uitspraak onderstreept het belang van een reële vergoeding voor de extra tijd die psychiaters besteden aan overleg en afstemming in complexe zorgtrajecten. Binnen drie maanden moet de NZa met aangepaste tarieven komen. Ook over de tarieven van 2024 en 2025 loopt nog bezwaar. 

Training opiniestuk schrijven 

Om onze (lobby) boodschappen extern meer kracht bij te zetten, investeren we in training van actieve leden in NVvP-gremia. Begin van het jaar organiseert de NVvP een training ‘opiniestuk schrijven’ onder leiding van de voormalig chef opinie van Dagblad Trouw. Twee bestuursleden en drie leden van afdelingsbesturen doen daaraan mee. Deelnemers vinden de training leerzaam en voor uitbreiding en herhaling vatbaar.

Ontmoeting en kennisdeling centraal op het Voorjaarscongres  

Het Voorjaarscongres 2024 is door de bezoekers beoordeeld met een overall rapportcijfer van 7,6. De meeste bezoekers geven in de evaluatie aan dat zij naar het congres komen voor ontmoeting met collega’s. Een andere belangrijke reden is het vergroten van kennis. Bijna een kwart van de respondenten geeft ‘het verenigingsgevoel’ als reden voor hun komst.

Bekijk hier de aftermovie van het Voorjaarscongres 2024

Nieuwe online ledenomgeving  

Eind 2024 lanceert de NVvP een gloednieuwe website én een online community, onder de nieuwe domeinnaam psychiatrie.nl. Deze omgeving is ontworpen voor psychiaters (in opleiding) en gekoppeld aan een vernieuwde ledenadministratie, bedoeld om hen te ondersteunen in hun werk en met volop mogelijkheden voor contact, samenwerking en kennisdeling.

Nieuws en verdieping voor leden

In 2024 ontvangen leden – buiten vakanties en feestdagen – elke vrijdag de NVvP-weekupdate met actueel nieuws uit de vereniging en het werkveld. Deze updates zijn ook terug te lezen op onze website. Het ledentijdschrift De Psychiater, dat we samen met BPM Medica uitgeven, verschijnt in 2024 acht keer met medische, beleidsmatige en maatschappelijke thema’s, nieuws van de vereniging en een vaste column van de voorzitter. We brengen twee specials uit: één over het Voorjaarscongres en één special over euthanasie in de psychiatrie. Sinds dit jaar is psychiater Forugh Karimi de hoofdredacteur.